Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt

Hình ảnh người phụ nữ trong văn du ký nửa đầu thế kỷ XX và hiện đại hoá văn học

Người phụ nữ có ý thức về nữ quyền trong văn hóa và văn học phương Tây đã xuất hiện trong văn hóa và văn học Việt Nam từ giữa thế kỷ XIX, đến đầu thế kỷ XX đã có thêm những biến chuyển mới mẻ, quan trọng. Văn du ký có đóng góp đáng chú ý trong quá trình hình thành ý thức nữ quyền. Ý thức về nữ quyền là một trong những dấu hiệu rõ nhất của hiện đại hóa văn học. Hiện đại hóa văn học dân tộc gắn liền với sự thay đổi trong cái nhìn đối với phụ nữ. Văn du ký viết về phụ nữ và phụ nữ viết du ký là những câu chuyện có thật, khác với các nhân vật nữ là sản phẩm hư cấu. Vấn đề nữ quyền trong văn du ký thì trước hết phải nói đến văn du ký mà người Việt viết trong các cuộc tiếp xúc với người phương Tây. Trong đó, sự giao tiếp tự nhiên, bình đẳng nam nữ gây ấn tượng mạnh mẽ nhất. Văn du ký về phụ nữ cũng có khi đề cập đến cách phục sức và vẻ đẹp của người phụ nữ Việt. Văn du ký về phụ nữ tuy chưa phải thật phong phú song cũng cho thấy cái nhìn hiện đại của các tác giả nam giới viết về phụ nữ. Người phụ nữ đi và viết về các chuyến đi bằng văn xuôi du ký là hiện tượng mới mẻ chưa từng thấy trong văn học trung đại Việt Nam. Văn du ký của tác giả nữ trước hết là kết quả của việc người phụ nữ đi-đi ra khỏi nhà. Bản thân việc những người phụ nữ Việt Nam đi du lịch xa đã là một bước đột phá trong tư tưởng xã hội.