Vĩnh biệt PGS.TS Trịnh Đức Hiển

ĐIẾU VĂN PGS.TS. TRỊNH ĐỨC HIỂN 

Do PGS. TS. Nguyễn Thiện Nam, Trưởng Khoa, đọc tại lễ tang sáng 22/3/2019.

Kính thưa Ban tổ chức tang lễ!

Kính thưa đại diện các cơ quan, đoàn thể!

Kính thưa toàn thể tang quyến! Thưa quý vị và các bạn!

Hôm nay, Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt, Trường ĐHKHXH & NV, tộc họ nội ngoại, bà con khối phố, đồng nghiệp, bạn bè, học trò…cùng trong niềm tiếc thương vô hạn, long trọng tổ chức lễ truy điệu để tiễn biệt PGS.TS. Trịnh Đức Hiển về cõi vĩnh hằng!

Thầy Hiển yêu quý của chúng ta không còn nữa! Thầy đã ra đi sau một cơn bệnh hiểm nghèo. Mặc dù biết rằng, những năm gần đây, sức khỏe Thầy có giảm sút và mang căn bệnh hen mạn tính, được các bác sĩ, bệnh viện cùng gia đình hết lòng chăm sóc, chữa trị, đã nhiều lần chiến thắng bệnh tật, nhưng lần này, Thầy đã không qua khỏi cơn hen cấp và vĩnh biệt chúng ta vào hồi 6 giờ 25 ngày 20 tháng 3 năm 2019, hưởng thọ 69 tuổi.

PGS. TS. Trịnh Đức Hiển sinh ngày 15  tháng 10 năm 1951 tại thôn Phú Xá, xã Đông Hải, huyện An Hải, Hải Phòng. Thầy là con thứ hai trong một gia đình có sáu anh em. Thuở nhỏ, Thầy sống với gia đình ở quê. Lớn lên Thầy nhập ngũ.

Từ tháng 10/1971, Huấn luyện tại tiểu đoàn 555, từ tháng 2/1972 huấn luyện tại tiểu đoàn 561 .

Từ tháng 9/1972 đến tháng 5/1973, học lớp sơ cấp quân y của Cục Hậu cần, Bộ Tư lệnh Hải quân,

Từ tháng 6/1973 đến thắng 11/1976 là Y tá phục vụ tại đoàn 170, Bộ Tư lệnh vùng 1 Duyên Hải, cấp bậc Trung sĩ. 

Tháng 11/1976, Thầy phục viên.

Từ tháng 12/1976 đến tháng 9/1980, Thầy là sinh viên Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Trong thời gian này thầy lớp trưởng lớp ngữ Khóa 21 gương mẫu, luôn quan tâm đến mọi người. Từ tháng 12 năm 1980 đến năm 2017, Thầy công tác liên tục tại Khoa Tiếng Việt Trường ĐHTHHN, nay là Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt, Trường ĐHKHXH&NV, ĐHQGHN. Trong thời gian công tác tại Khoa, Thầy đã đi làm nghĩa vụ quốc tế tại CPC từ năm 1981 - 1982. Đám cưới của Thầy Cô được tổ chức trong thời gian này tại CPC. Vợ Thầy là người bạn học cùng từ thời đại học, cùng về Khoa và cùng đi CPC. Thầy cũng có 2 năm đi học tập nghiên cứu tại Lào. Thầy từng là Phó Chủ nhiệm Khoa Tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam nhiệm kỳ 1998-2002, Thầy cũng từng làm Chủ nhiệm bộ môn của Khoa trong nhiều năm. Thầy từng được chủ tịch nước trao tặng Huân chương chiến sĩ vẻ vang hạng III. Thầy cũng được trao huy hiệu 40 năm tuổi Đảng. Thầy nghỉ hưu từ tháng 11/ 2016.

PGS. TS. Trịnh Đức Hiển được Khoa Việt Nam học và Tiếng Việt, trường ĐHKHXH & NV, ĐHQGHN nhớ đến với hình ảnh của một nhà giáo gương mẫu, cẩn trọng, có chuyên môn sắc sảo với nhiều công trình khoa học có vị trí đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu và giảng dạy Tiếng Việt và Việt Nam học như Giáo trình “Từ vựng tiếng Việt thực hành”. Những công trình từ điển Lào –Việt, những giáo trình tiếng Việt cho sinh viên Lào, sinh viên quốc tế do Thầy chủ biên hoặc đồng tác giả đã thực sự ghi dấu mốc trong dòng chảy tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam cho người nước ngoài. Thầy luôn hòa nhã vui vẻ với mọi người; Thầy ngồi ở đâu là nơi đó, cuộc sống dường như tươi sáng hơn nhờ sự dí dỏm yêu đời của Thầy. Từ các nhân viên vệ sinh, bảo vệ đến các giáo viên trẻ, già hay các sinh viên quốc tế trong Khoa, ngoài Khoa, ai cũng biết và nhớ đến một thầy Hiển hiền lành, nhẹ nhàng, nhiệt tình, vui tính, thông thái, với một tâm hồn thi sĩ nhiều cung bậc tình cảm.

Trong gia đình, Thầy là một người chồng tử tế, thủy chung, là người bố gương mẫu và hết mực thương con.

Thầy mất đi, cơ quan, bạn bè mất một người đồng nghiệp lớn tuổi luôn lạc quan yêu đời, gương mẫu tận tụy với công việc, gia đình mất một người chồng người cha, thủy chung, hiền từ, bà con lối phố mất đi một người láng giềng vui tính thân thiết, đức độ.

Thầy ra đi vào ngày 20-3, ngày quốc tế Hạnh phúc. Mới buổi chiều hôm trước, Thầy còn đạp xe vào Khoa dạy học, chuyện trò với bạn bè, với các cháu đồng nghiệp, trêu đùa mọi người bằng những câu thơ thông minh hóm hỉnh. Thế mà “Thầy ra đi trong chớp mắt – Mỗi nụ cười thành nước mắt tuôn rơi”. 

Anh Hiển ơi, buồn vui đều qua đi, đời người như một ngọn gió trong cõi vô thường. Nhưng sự mất mát hôm nay là không thể bù đắp. Xin anh cho phép chúng tôi được cúi chào anh, chào thầy lần cuối, vẫn nhớ bao lần được nói chuyện với anh tại Khoa, và rất nhiều nơi khác trong hơn 40 năm đi cùng nhau trong sự nghiệp gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt và Văn hóa Việt Nam. Trong lòng chúng tôi, nụ cười và những bài thơ hiền lành đầy cảm xúc của anh vẫn còn vang vọng đâu đó trong mỗi buổi gặp gỡ sinh viên, buổi tựu trường hay những ngày gặp mặt đầu năm đầm ấm. 

Tối qua, một sinh viên cũ của Thầy, từ Na Uy xa xôi, qua mạng internet, biết tin Thầy qua đời, đã gửi tới vong linh Thầy và gửi tới gia đình Thầy những lời xúc động:

“Em xin được gửi lời chia buồn sâu sắc đến tang gia thầy Trịnh Đức Hiển(1951). Mùa hè năm trước, em may mắn có dịp ghé thăm thầy, nhưng đó là lần cuối cùng em được gặp thầy. Thầy có kể về bệnh của thầy và thầy cảm thấy như suýt đi rồi. Em rất cảm động khi thầy mở túi và chỉ cho em những tấm hình em đã chụp cùng thầy lúc em đang học ở Khoa. Những tấm ảnh đó vẫn còn như mới chụp. Kỷ niệm đẹp đó sẽ mãi nằm trong tim em. Với tấm chân tình của thầy, em xin bày tỏ lòng thương tiếc và xin được gửi lời chia buồn sâu sắc nhất đến gia đình Thầy và Khoa Tiếng Việt. Jørgen A. Årnes (Thái Sơn).”

Cũng hôm qua, TS. Lê Thị Thanh Tâm, Phó Trưởng khoa Việt Nam học và Tiếng Việt đã viết những vần thơ đưa tiễn Thầy:

Thầy Hiển ơi hồn hậu tấm chân tình
Làm ấm lòng bạn bè bao năm tháng
Chỉ người sống là rơi nước mắt
Trước chân dung đằm thắm nụ cười. 

Trời đã nắng lên rồi
Mỗi tia nắng làm bàn tay vĩnh biệt
Tiễn đưa một linh hồn tha thiết
Dưới trời xanh, chẳng hẹn ngày về. 

Than ôi, giờ đây gần trong gang tấc mà sao âm dương ngàn trùng cách biệt.

Xin tất cả các vị có mặt ở đây dành một phút mặc niệm để tiễn đưa PGS. TS. Trịnh Đức Hiển yêu quý về cõi vĩnh hằng.

Phút mặc niệm bắt đầu!

Xin chân thành cảm ơn tất cả quý vị!